Wat is associëren?


Associëren houdt in dat je een link legt tussen nieuwe informatie en bestaande kennis. Dit bevordert het onthouden van informatie. Bijvoorbeeld: een naam verbinden aan een gezicht. Zo ontstaat een krachtige mentale associatie, waardoor je de naam makkelijker kunt opdiepen.

Hoe werkt het?


Een doeltreffende manier om begrippen met elkaar te verbinden is via verbeelding. Dit betekent dat je een afbeelding creëert waarin beide begrippen samenkomen. Voor een sterke associatie moeten de twee begrippen in elkaar overvloeien. Het is niet genoeg om ze slechts naast elkaar te plaatsen; ze moeten echt een bijzondere relatie met elkaar aangaan. Het ontdekken van gemeenschappelijke kenmerken of een geschikte context is de sleutel tot een effectieve associatie.

Recept voor een goede associatie:


  1. Stel je voor hoe de concepten elkaar beïnvloeden.
  2. Zoek naar overlappende kenmerken.
  3. Denk na over een situatie waarin ze op betekenisvolle wijze met elkaar verbonden zijn.
  4. Plaats de concepten binnen die context.
  5. Versterk de relaties tussen de twee concepten.


"No memory is ever alone; it's at the end of a trail of memories, a dozen trails that each have their own associations." - Louis L'Amour (1908-1988)

Voorbeelden van associaties


Onbewuste associaties: 

Waar denk je aan bij "Nelson", "Florence" en "Albert"? 

(Vaak aan Mandela, Nightingale en Einstein.)


Of bij Michael:

(Vaak Jackson of Jordan)


Bewuste associaties: 

Het getal 8 → Denk aan een sneeuwman door de twee cirkels. 

Vlinder – Een strik die wegvliegt

Engels "carrot" → Klinkt als "karretje"; zie een wortel op wieltjes.

Halve maan – Een banaan die in de lucht zweeft, vorm lijkt op een halve maan 

Mark → Denk aan een markeerstift die onderstreept. 

Paraplu → Een paddenstoel door de gelijkaardige vorm.

Tips voor effectieve associaties


Koppel het aan iets waar je interesse in hebt; je onthoudt gemakkelijker dingen die je boeien.


Maak het opvallend, belachelijk of onmogelijk; emoties versterken herinneringen.


Maak verbindingen door dingen te combineren, ze tegen elkaar te laten botsen, of ze dezelfde kleur, geur of gevoel te geven.


Bij associëren gebruik je verbeelding: Verbeelden + Associëren = Begrippen koppelen aan fantasiebeelden.


Bekijk ook de tips voor verbeelden! (TEST!LINK)

Toepassing van associëren bij leren


Herroep kennis voor, tijdens en na het leren om de koppelingen met nieuwe kennis te versterken.


Stel een vragenbank op van de stof en test jezelf regelmatig.


Maak een visueel schema van de leerstof om informatie te verbinden met bestaande kennis.

Waarom helpt associëren bij onthouden?


Ons geheugen werkt door associaties: één gedachte roept een andere op. Dit gebeurt onbewust, maar je kunt het bewust inzetten om beter te onthouden.


Voorbeeld van Associatieketens

1. Woordassociatieketens (Vrije Associatie)

Dit is een eenvoudige methode waarbij je begint met één woord en automatisch de eerste associatie opschrijft die in je opkomt.


Voorbeeld (Thema: Water)
"Water" ➞ "Regen" ➞ "Wolk" ➞ "Grijs" ➞ "Stemming" ➞ "Muziek" ➞ "Piano" ➞ "Concert" ➞ "Applaus" ➞ "Publiek" ➞ "Podium"


Deze methode helpt om nieuwe verbindingen te leggen tussen concepten die op het eerste gezicht misschien niet gerelateerd lijken.


Rood

"Rood" ➞ "Stop" ➞ "Brandstof" ➞ "Accu" ➞ "Stoplicht" ➞ "Vol" ➞ "Vuur" ➞ "Slecht" ➞ "Gevaar" ➞ "Alarm" ➞ "Brandweer" ➞ "Sirene" ➞ "Politie" ➞ "Regels" ➞ "Straf" ➞ "Gevangenis" ➞ "Dicht" ➞ "Verboden" ➞ "Signaal" ➞ "Waarschuwing"


Groen

"Groen" ➞ "GO!" ➞ "Accu" ➞ "Goed" ➞ "Vrij" ➞ "Natuur" ➞ "Leven" ➞ "Boom" ➞ "Zuurstof" ➞ "Gezond" ➞ "Vers" ➞ "Groenten" ➞ "Energie" ➞ "Duurzaam" ➞ "Toekomst" ➞ "Groei" ➞ "Ontwikkeling" ➞ "Verandering" ➞ "Kansen" ➞ "Optimisme"


Door actief te associëren, maak je informatie toegankelijker en versterk je je geheugen.


2. Verhaaltechniek (Narratieve Associatie)

Door losse feiten in een verhaal te verwerken, onthoud je ze makkelijker.

Voorbeeld (Boodschappen onthouden: Melk, Bananen, Brood, Eieren, Kaas)
"Ik loop naar de supermarkt en zie een koe (melk) die op een schil van een banaan uitglijdt. Hij valt op een brood dat als trampoline werkt en hem omhoog katapulteert. In de lucht raakt hij een nest met eieren, die op een stuk kaas landen."

Omdat verhalen makkelijker te onthouden zijn dan losse woorden, is dit een krachtige methode.


3. Kettingmethode (Linkmethode)

Je koppelt woorden op een visuele manier aan elkaar, alsof ze een ketting vormen.

Voorbeeld (Thema: Dieren)
"Hond" ➞ "Bot" ➞ "Dinosaurus" ➞ "Fossiel" ➞ "Museum" ➞ "Schilderij" ➞ "Kunst" ➞ "Louvre" ➞ "Frankrijk" ➞ "Eiffeltoren"

Deze methode werkt goed als je dingen in een specifieke volgorde moet onthouden.


4. Peg-word Methode (Nummer-gebaseerde Associaties)

Deze techniek koppelt woorden aan cijfers om ze beter te onthouden.

Voorbeeld: als je een lijst van polygonen wilt onthouden met het peg-systeem

Traingle (driehoek) =           

3 = Brie 🧀 (puntige kaas) ➞ Stel je een gigantische piramide van smeltende brie in Egypte voor.


Quadrilateral (vierhoek) = 

4 = Bier 🍺 (vier blikjes) ➞ Een snelle quat met bierblikken als wielen scheurt over de weg


Pentagon (vijfhoek)=         

5 = Schrijf ✋ (vijf vingers) ➞ Je schrijft met een pen en gebruikt daarbij je hele hand.


Hexagon (zeshoek) =       

6 = Heksenmes 🧙‍♀️ ➞ Een heks heeft een mes vast.


Heptagon (Zevenhoek)
7 = Veel neven 👨‍👦‍👦 ➞  "Ik HEP 7 neven"


Octagon (Achtkant)

8 = Wacht ⏳➞  "Octaaf zei dat ik 8 minuten moest wachten"


Nonagon (Negenhoek)
9 = Lege 🎈➞  "No! Naaah, een lege ballon!"


Decagon (Tienhoek)
10 = Punten 🌟➞  "Decathlon heeft een 10-sterrenreview"


Door een vaste associatie aan getallen te koppelen, kun je dingen in een vaste volgorde onthouden.


5. Loci-methode (Geheugenpaleis)

Deze techniek gebruikt bekende locaties om informatie te onthouden.

Bijvoorbeeld: Een historische tijdlijn onthouden in een kasteel

(Oudheid, Middeleeuwen, Renaissance, Verlichting, Industriële Revolutie)


 1️⃣ Poort (Oudheid) 🏛️ – Romeinse soldaten bewaken de ingang van het kasteel.
2️⃣ Binnenplaats (Middeleeuwen) 🏰 – Ridders houden een steekspel terwijl minstrelen zingen.
3️⃣ Bibliotheek (Renaissance) 📜 – Leonardo da Vinci schildert de Mona Lisa op de muur.
4️⃣ Balzaal (Verlichting) 💡 – Filosofen als Voltaire en Kant debatteren onder een kroonluchter.
5️⃣ Smederij (Industrie) 🏭 – Stoommachines stampen en fabrieken draaien op volle toeren.

➡ Door in gedachten door dit kasteel te lopen, kun je de tijdsperiodes in volgorde onthouden.

Door informatie te koppelen aan een fysieke ruimte, kun je het makkelijker terughalen.


6. Synesthesie-associatie (Meerdere zintuigen combineren)

Deze methode koppelt informatie aan meerdere zintuigen, zoals geur, kleur of geluid.

Voorbeeld (Leren van een nieuwe taal - Spaans)

  • Rojo (Rood) ➞ Stelt je een rode paprika voor 🌶️
  • Azul (Blauw) ➞ Voel je de frisheid van de oceaan 🌊
  • Verde (Groen) ➞ Hoor je bladeren ritselen in de wind 🌿

Door woorden te koppelen aan kleuren, geuren of geluiden, wordt leren intuïtiever.


7. Emotie- en Beeldassociatie

Sterke emoties of beelden helpen bij het onthouden.

Voorbeeld (Geschiedenis onthouden - Franse Revolutie)

  • 1789 ➞ Stel je een guillotine voor die een ‘1’ doorhakt en een ‘7-8-9’ weglaat.


Waarom is de context belangrijk?


We herkennen dingen sneller in een vertrouwde omgeving. Koppel nieuwe informatie aan een bekende context.


Bijvoorbeeld: als je als student Leraar Omgangskunde nog onbekend met de leertheorie Connectivisme van Siemens (2005). Kan mogelijk geassocieerd worden met Siemens-telefoons of SMART apparatuur, wat weer verwijst naar verbinding, netwerken en connectie. Dit staat symbool voor het delen en vergaren van informatie, die binnenkomt via verschillende kanalen.


Mogelijk is de associatie hierbij dat het centraal staat dat informatie steeds vaker digitaal aangeboden wordt, ondersteund door de nieuwste technologieën en software. Omdat je niet al die informatie die online aanwezig is kunt onthouden, ga je verbindingen/netwerken/Associaties! aanleggen die  je in staat stelt om ook buiten school toegang te hebben tot kennis, bijvoorbeeld via platforms als LinkedIn, Temper, AI-software of een Onlineplatform via school. Daarom is Connectivisme een hele sterke aanvulling op andere leertheorieën zoals:


  • Behaviorisme: Leren op basis van prikkels en beloning (extern).
  • Constructivisme: Leren is een sociaal proces. Leren op basis van ervaring en differentiatie. 
  • Cognitivisme: Cognitivisme kijkt meer naar binnen (intern): hoe we over dingen nadenken. Het richt zich op hoe het geheugen werkt en hoe we nieuwe informatie als een puzzelstukje opnemen in wat we al weten (Jean Piaget)
  • e.d.


Associëren werkt beter met onderwerpen die je interesseren, omdat je zaken sneller onthoudt als ze je aanspreken. Interesse vergroot betrokkenheid en helpt bij het onthouden.


Opvallende associaties zijn effectiever omdat emoties herinneringen versterken. Hoe vreemder of grappiger een associatie, hoe beter je deze onthoudt. Denk aan een bizarre gebeurtenis die je nooit vergeet.


Samengevat is associëren is een krachtige techniek om informatie beter te onthouden. Door creatieve associaties te leggen, verbeter je je geheugen en leervermogen. Experimenteer en ontdek wat voor jou werkt!